Lena Achtelik Obscure Dictionary
promotor:
dr hab. prof. ASP Bogna Otto-Węgrzyn
Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach
Wydział Artystyczny
Wydział Artystyczny
biografia
Wykształcenie:
• 2011 - 2016
Jednolite Studia Magisterskie: grafika warsztatowa
Wydział Artystyczny, Akademia Sztuk Pięknych / Katowice
• 09.2014 - 02.2015
Master degree: grafika warsztatowa, w ramach programu Erasmus +
Królewska Akademia Sztuk Pięknych/ Antwerpia, Belgia
• 2008 - 2011
Studia licencjackie: historia, specjalizacja nauczycielska
Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Śląski / Katowice
• 2002 - 2008
Dyplom plastyk: specjalizacja grafika warsztatowa
Ogólnokształcąca Szkoła Sztuk Pięknych / Katowice
Praktyka zawodowa:
• 9-10.12 i 17.12.2014
udział w organizacji wystawy międzynarodowej: stworzenie tabliczek techniką druku tradycyjnego pod eksponowane prace Artesis Plantijn Hogeschool /Antwerpia
• 31.05.2013 - 8.06.2013
Praktyki przy organizacji XIV Festiwalu Sztuki Wysokiej Galeria Stalowe Anioły / Bytom
Wystawy indywidualne:
• ,,Seans spirytystyczny” wystawa grafik, malarstwa i fotografii, 6.03.2014-31.03.2014, Galeria Pod Łukami MDK ,,Ligota”
• ,,Osteologia”wystawa fotografii, 25.04.2014-10.05.2014, Klakier Gallery
• ”Aeternitas” wystawa fotografii, malarstwa i rysunku, 29.06.2014- 15.07.2014, pracownia fryzjerska Agnieszki Marcińczak
• ,,Inspiracje literackie”, malarstwo “Tajemniczy ogród”, 17.10.2014-11.01.2015, MOCAK Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie
• “Tajemniczy ogród”, 3.11.2016 - 3.12.2016, Galeria Pojedyncza, GCK Katowice
Wystawy zbiorowe (wybór):
• ,,Instynkt lalki” wystawa poświęcona Hansowi Bellmerowi, 7.05.2013-4.09.2013, Muzeum Historii Katowic
• XIV Festiwal Sztuki Wysokiej, 8.06.2013, Galeria Stalowe Anioły
• ,,Adaptery” wystawa pracowni interpretacji literatury, 12.06.2013-11.07.2013, Dom Oświatowy Biblioteki Śląskiej
• ,,Ludzie z metalu”, wystawa pracowni druku wklęsłego, 28.02.2014-31.03.2014, MDK’ ,,Południe” Piotrowice
• XV Festiwal Sztuki Wysokiej, 14.06.2014, Galeria Stalowe Anioły
• wystawa pokonkursowa 4 edycji “Książka dobrze zaprojektowana - zacznijmy od dzieci”,9.05- 1.06.2014, Rondo Sztuki, Galeria +, Katowice
• XV Międzynarodowe Biennale Małych Form Graficznych i Ekslibrisu, 6.09-6.10.2014, Muzeum Miasta Ostrowa Wielkopolskiego, Ostrów Wielkopolski
• Wystawa pokonkursowa 4 edycji “Książka dobrze zaprojektowana - zacznijmy od dzieci” towarzysząca Conrad’s Festival w Krakowie, 17.10-14.11.2014,Galeria Fundacji Sztuki Nowej ZNACZY SIĘ, Kraków.
• ‘’Starterprijs”, malarstwo, 6.11.2014-28.11.2014, Ogród Zimowy w Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Antwerpii, Belgia
• wystawa pokonkursowa “Grafiek”, seria grafik ,,Droga nie wybrana”, 21.11.2014-19.12.2014, Cultuurcentrum Zwaneberg, Heist-op-den-Berg, Belgia
- ilustracje prezentowane na Targach Książki, 21-23.11.2014, ,,Spodek” Wojewódzka Hala Widowiskowo Sportowa, Katowice
- “Gezichten”/,,Twarze”, grafika warsztatowa, 23.11.2014-7.12.2014, Washboard Art & Jazz Cafe, Antwerpia, Belgia
- Międzynarodowy Przegląd Figuratywnego Rysunku Studenckiego Figurama 15, 25.02-31.05.2015 Seul, Korea Południowa, 30.03-2.05.2015 Pilzno, Czechy, 18.05-31.05.2015 Wrocław, 20.06-20.09.2015 Kuks, Czechy
• “Skupienie”, wystawa małych form graficznych, 17.04-22.05.2015, Galeria Łazienna, Poznań
• wystawa “Studencki Obraz Roku”, 23.04.2015, Galeria Dagma Art, Katowice
• Connections North - wystawa małych form graficznych online, 24.04.2015 - teraz,
• Międzynarodowe Biennale Małych Form Graficznych, 28.04-25.05.2015, Bibliotheca Alexandrina, Aleksandria, Egipt
•,,Studencki obraz roku 2016”, 16.06-23.06.2016, Rondo Sztuki, Katowice
• International Biennial Print Exhibit: 2016 ROC, 25. 06-28.08 2016, Narodowe Muzeum Sztuk Pięknych, Taiwan
• Dyplomy 2016 - wystawa prac dyplomowych ASP Katowice, 27.06-17.07.2016, BWA Galeria Sztuki Współczesnej, Katowice
• Art Noble, 10.09-30.09.2016, Żyrardów
• 9 Międzynarodowe Triennale Małych Form Graficznych Vilnius 2016, 4–29.10. 2016; Vilnius Graphic Art Centre gallery “Kairė–dešinė”, Wilno, Litwa
• II Międzynarodowe Biennale Grafiki w Bukareszcie – BIPB 2016, 7-20.11.2016, Cultural Center “Palatele Brâncovenești, Bucharest, Rumunia
• Konkurs o Grand Prix Fundacji im. Franciszki Eibisch, 3-6.12.2016, Galeria Katarzyny Napiórkowskiej, Warszawa
Publikacje:
• seria fotografii ,,Aura przeszłości” w międzynarodowej publikacji ,,Doc! Photomagazine” nr 4 Październik 2012
• prezentacja aktualnego dorobku artystycznego w międzyuczelnianym magazynie ,,kARTki” nr 1 Październik 2013
• Fotografie ,,Aterenitas” w międzynarodowej publikacji F-Stop Magazine, październik 2014
• Grafiki w pracy zbiorowej pod red. M. Markiewicza, A. Stronciwilka, P. Zieglera, Pomiędzy tożsamością a obrazem, Uniwersytet Śląski, Katowice 2016
Nagrody/stypendia:
• studia w Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach, w ramach programu Erasmus +, wrzesień 2014 - luty
2015
• Wyróźnienie na XV Międzynarodowym Biennale Małych Form Graficznych i Ekslibrisu, 6.09.2014, Ostrów Wielkopolski
• Wyróżnienie w konkursie Studencki Obraz Roku, 23.04.2015, Katowice
• Wyróżnienie na XI Międzynarodowym Konkursie Graficznym, 10.06. 2016, MBP, Gliwice
• Nagroda Biura Projektowania Systemów Cyfrowych za najlepszy dyplom w roku 2016, Katowice
• Grand Prix w konkursie malarskim organizowanym przez Fundację im. Franciszki Eibisch, 3.12.2016, Warszawa
• Wyróżnienie na II Międzynarodowym Biennale Grafiki w Bukareszcie – BIPB 2016, 7-20.11.2016, Bukareszt
Obscure Dictionary jest to książka artystyczna nawiązująca do słownika typu thesaurus. Zaprzecza ona jednakże jego utylitarnemu celowi jakim jest definiowanie słów, wyjaśnianie ich aby czynić je zrozumiałymi. Punktem wyjścia stało się angielskie słowo obscure oznaczające coś nieokreślonego i używane w sytuacjach w których nie umiemy czegoś opisać czy zidentyfikować. Łacińskie obscurus oznacza coś ciemnego, to z kolei sięga wstecz do indoeuropejskich korzeni słowa, które wiązało się z zakrywaniem, przysłanianiem czegoś. W wyniku moich działań, tzn. poruszania się od słowa do słowa, od synonimu do synonimu, z początkowego braku definicji, wyklarowały się przenikające się nawzajem grupy znaczeń, które pogrupowałam na cztery główne tj.: vague (niejasny), hidden (ukryty), mist (mgła), dark (ciemny). Ostatecznie, wychodząc od różnorodnych synonimów słowa obscure, odnajdujemy istotę niewiadomego – śmierć. Słowa powiązane z umieraniem pojawiają się zaskakująco szybko i to niezależnie od siebie w każdej z grup. W ten sposób mój słownik powiązał się z cmentarzem jako księgą, tekstem kultury, powstał metaforyczny cmentarz, ukazujący próbę językowego i obrazowego wyrażenia śmierci, zjawiska przecież niepojmowalnego. Poruszając się nadal w tym obszarze, zauważyłam, że słowa występujące w słowniku, używane są z dużą częstotliwością w wierszach oscylujących wokół okresu angielskiego Romantyzmu. Sztandarowym utworem stała się dla mnie preromantyczna Elegia napisana na cmentarzu wiejskim Thomasa Graya, która otwiera część poetycką słownika. Synonimy słowa obscure, co znamienne, pojawiają się szczególnie w utworach powstałych z powodu czyjejś śmierci – m.in. w monodiach, epitafiach i elegiach - czy w utworach odnoszących się do przemijania, czasu, zimy, jesieni, nocy. Pod wpływem wierszy i użytych w nich słów, słownik stale się rozrastał. Poszczególne słowa, pogrupowane w słowniku, a występujące w wierszach, zostały wyszczególnione obok każdego z utworów, pozostawione przy tym zostało oryginalne umiejscowienie ich w strofach. Słowa wyrwane z kontekstu, nadal pozwalają odczytać atmosferę towarzyszącą wierszom, jednocześnie pozostawiając uczucie oderwania, osamotnienia i zanikania. Wiersze ulegają rozkładowi na słowa. Zanikanie słów jest swego rodzaju stopniowym rozpadem, prowadzi do ostatecznego milczenia; ponieważ poezja, w myśl horacjańskiego exegi monumentum, miała ocalać, tymczasem sama zawiera w sobie pierwiastek śmiertelny.
Uzupełnieniem leksykalnych rozwiązań są dla mnie fotografie nagrobne na porcelanie, wskazujące dobitnie na związek fotografii ze śmiercią. W słowniku traktuję zdjęcia nagrobne tak jak słowa, przedstawienie osoby jest dla mnie wyrazem czegoś niewypowiedzianego, co próbuję określić i zdefiniować, jest jednocześnie rozpaczliwą próbą zachowania w pamięci.
Moja praca jest polemiką dotyczącą wiary w nieprzemijalność pamięci kulturowej, i w samoocalającą moc sztuki. Jest to refleksja, nie dającą jednoznacznej odpowiedzi, nad potrzebą wspominania i nieodwołalnością zapominania, niezniszczalnością śladu i powszechnie występującą dezintegracją, stałością i tymczasowością, obecnością i nieobecnością, nad nieśmiertelnością i śmiercią. Odwołuję się do ciągłego ubywania formy, nie dającej się cofnąć utraty, zanikania ale i pozostawiania śladu, resztki, która niweluje całkowitą pustkę - w kontekście estetycznego problemu niemożności zdefiniowania, wyrażenia i przedstawienia śmierci.